بررسی «جستاری در روایت‌های موسیقایی کرمان» در نخستین نشست پژوهشی منطقه5
اولین نشست پژوهشی شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران در منطقه ۵ با حضور محمدعلی مرآتی (دبیر جشنواره) و فواد توحیدی پژوهشگر عرصه موسیقی برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، اولین نشست پژوهشی شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران به میزبانی کرمان(منطقه 5) صبح چهارشنبه، ۲۱ تیرماه با موضوع «جستاری در روایت‌های موسیقایی کرمان» برگزار شد.
فواد توحیدی در این نشست با تعریفی از روایت گفت: تنها چیزی که در همه زمینه‌های دینی، علمی، فرهنگی، هنری و …از آدم‌ها باقی می‌ماند، روایت است. حتی آنچه از انسان‌های اولیه بر روی دیوار غارهای نخستین باقی مانده است، روایت آن‌ها از شکار یا سبک زندگی‌شان است.
این پژوهشگر درباره روایت‌های موسیقایی توضیح داد: پیشینیه روایت‌های موسیقایی در ایران به دوره مادها برمی‌گردد.
او درباره پیشینه روایت‌ها در کرمان گفت: پیشینه روایت در استان کرمان به دو روایت با منشا انسانی و غیر انسانی تقسیم می‌شود.
توحیدی با بیان اینکه یکی از بزرگ‌ترین منظومه‌های ایران متعلق به خواجوی کرمانی است، افزود: روایت‌های با منشا انسانی با مضامین حماسی، عاشقانه و… باقی مانده است. در این بخش حتی منظومه‌هایی برای افرادی که برضد دولت مرکزی دوره ناصری یا رضا شاه شورش کرده بودند و به عنوان یاغی شناخته می‌شدند، سروده شده است. در بخش روایت‌هایی با منشا غیرانسانی نیز داستان‌هایی درباره «مرغ جیرفتی» یا دیگر جانداران به شکل منظوم در دسترس است.
در ادامه این نشست پژوهشی با معرفی منظومه‌های مختلف کرمان توسط فواد توحیدی، بخش‌هایی از اجراهای باقی مانده از این منظومه‌ها که طی تحقیق و پژوهش‌های این پژوهشگر ثبت و ضبط شده بود به عنوان میراث باقی مانده موسیقی اقوام برای حاضران پخش شد.
محمدعلی مرآتی (دبیر شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی) نیز در ادامه درباره موضوع جشنواره گفت: کرمان یک شاخصه خاص در موسیقی‌های فراقومیتی است. ما همیشه مسیری را از موسیقی‌های قومی تا موسیقی‌هایی که به عنوان موسیقی کلاسیک که قومیت در آن‌ها دیگر مشهود نیست، طی کرده‌ایم.
او ادامه داد: بحث فراقومیتی بین این دو موسیقی قومی و کلاسیک قرار می‌گیرد. در این موسیقی فراقومیتی مثل کرمان اقوام با حضورشان شئون رفتاری انسان‌ها و مراسم ها را در یک زیبایی‌شناسی جمعی چندقومیتی تبدیل به موسیقی کرده‌اند.
این هنرمند گفت: در تعریف موسیقی جدید سه رکن اصلی در نظر گرفته می‌شود. صوت، نظام ریتمیک و محتوای انسان‌شناسانه است.
مرآتی گفت: محتوای انسان‌شناسانه به نظر من رکن اول است چرا که این محتوا عامل اصلی است که تبدیل به موسیقی می‌شود و موسیقی هویت خود را همیشه از کاربرد و کارکرد می‌گیرد.
مرآتی در پایان گفت: در واقع در شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی نیز اقوام با هویت‌ها و زبان‌های خود حضور دارند ولی برای رسیدن به یک وحدت و زیبایی‌شناسی مشترک موسیقی تولید می‌کنند. بنابراین در روایت موضوع و واژه‌ها اهمیت زیادی دارد.
بخش منطقه‌ای شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، در دو بخش «نشست‌های پژوهشی» و «اجراهای صحنه‌ای» به دبیری محمدعلی مرآتی و در یک گستره ملی به همت دفترموسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌های سراسر کشور به‌صورت غیررقابتی، طی روزهای ششم الی بیست و سوم تیر ماه به میزبانی ۵ استان گلستان (۶ الی ۸ تیر)، چهارمحال و بختیاری (۱۰ تا ۱۲ تیر)، آذربایجان شرقی (۱۴ تا ۱۶ تیر)، کرمانشاه (۱۷ تا ۱۹ تیر) و کرمان (۲۱ تا ۲۳ تیر) در حال برگزاری است.